Przepięcie łączeniowe
Przepięcia które występują w czasie stanów awaryjnych i planowanych. Są też groźne jak wyładow-nie atmosferyczne
Wyładowanie bezpośrednie
Występują w okresie letnim i są nie przy- widywalne. Groźne dla życia i zdrowia
Wyładowanie pośrednie
Objawy rażenia piorunem
Prąd elektryczny znajdujący się w piorunie posiada natężenie od 10.000 do 200.000 A, osiągające szczyt po upływie 5-10 mikrosekund, a napięcie od 20.000.000 do 1.000.000.000 V. W związku z tym skutki i objawy rażenia są bardzo niebezpieczne. U porażonego oprócz utraty przytomności pojawia się drętwienie kończyn i chwilowa dysfunkcja rdzenia kręgowego. Nie rzadko obserwuje się również obrażenia mechaniczne, na skutek upadku po odrzuceniu przez falę uderzeniową lub z powodu gwałtownego skurczu mięśni. Inne skutki rażenia piorunem obejmują:
- oparzenia,
- pobudzenie,
- upośledzenie słuchu i wzroku,
- apatię,
- uszkodzenie układu nerwowego (np. paraliż kończyn),
- drgawki,
- upośledzenie funkcji nerek,
- uszkodzenie układu sercowo-naczyniowego (rytm serca może być nieprawidłowy, może dojść nawet do zatrzymania krążenia),
- upośledzenie funkcji układu pokarmowego, np. ostra rozstrzeń żołądka.
Jak dochodzi do rażenia piorunem
Rażenie piorunem może występować:
- poprzez uderzenie pioruna w zimię niedaleko od znajdującej się osoby (występuje tzw. „napięcie krwokowe”);
- bezpośrednio poprzez uderzenie w ciało człowieka;
- poprzez falę uderzeniową, która wywołuje uraz mechaniczny;
- przez wyładowanie iskrowe, które sprawia że prąd przechodzi przez powierzchnię ciała i wywołuje w efekcie liczne poparzenia.
Osoby rażone piorunem bardzo często tracą przytomność i chwilowo rónież słuch oraz wzrok (z powodu błysków i grzmotów). Są one wystraszone i nie wiedzą co się przed chwilą wydarzyło.
Według niektórych osób wciąż popularne jest przekonanie, że telefony komókowe ściągają pioruny. Oczywiście, takie przypadki miały miejsce między innymi w Stanach Zjednoczonych oraz Japonii. Jednak według najnowszych badań dowiedziono, że ta teza była błędna. Naukowcy doszli do wniosku, że po prostu coraz więcej osób korzysta z telefonów komórkowych, również na wolnym powietrzu przez ryzyko, że trafi nas piorun jest odpowiednio większe. Pioruny niekoniecznie mogą uderzać podczas burzy. Znnay jest przypadek z przed kilkanastu lat, gdzie gazda w pobliżu Zakopanego w słoneczne niedzielne popołudnie rozrzucał siano na polu i został rażony przy bezchmurnym niebie, ponieważ burza przechodziła wówczas nad Tatrami.
Rażenie piorunem
W Polsce rażenie piorunem oberwuje się najczęściej w okresie wiosny i lata, czyli pór roku charakteryzujących się nagłymi zmianami pogody. Wysokie temperatury sprzyjają powstawaniu burz i wyładowaniom elektrycznym o dużym natężeniu. Rażenie polega na gwałtownym przepływie prądu o wysokim napięciu po ciele do ziemi. Przez rozprężenie się powietrza atmosferycznego pojawia się fala uderzeniowa.Grzmoty i błyskawice są widocznym wyrazem, że nad naszymi głowami rozciąga się burza. Największe niebezpieczeństwo porażenia piorunem występuje w górach, na wodzie, która jest dobrym przewodnikiem prądu oraz na otwarych przestrzeniach z wysokimi budynkami i drzewami. Rażenie w mieście jest mało prawdopodobne, jest ono jednak na tyle niebezpieczne, że może u niektórych zakończyć się śmiercią (1 na dziesięć porażonych osób). Dlatego, aby uchronić się przed porażeniem należy wiedzieć co robić, a czego nie podczas burzy oraz jak wygląda pierwsza pomoc. Nie zaszkodzi również znajomość objawów i skutków rażenia piorunem, jednym z najpoważniejszych jest porażenie termiczne skóry o różnym nasileniu oraz uszkodzenie mózgu i zatrzymanie akcji serca.
Rażenie piorunem
W Polsce rażenie piorunem oberwuje się najczęściej w okresie wiosny i lata, czyli pór roku charakteryzujących się nagłymi zmianami pogody. Wysokie temperatury sprzyjają powstawaniu burz i wyładowaniom elektrycznym o dużym natężeniu. Rażenie polega na gwałtownym przepływie prądu o wysokim napięciu po ciele do ziemi. Przez rozprężenie się powietrza atmosferycznego pojawia się fala uderzeniowa.Grzmoty i błyskawice są widocznym wyrazem, że nad naszymi głowami rozciąga się burza. Największe niebezpieczeństwo porażenia piorunem występuje w górach, na wodzie, która jest dobrym przewodnikiem prądu oraz na otwarych przestrzeniach z wysokimi budynkami i drzewami. Rażenie w mieście jest mało prawdopodobne, jest ono jednak na tyle niebezpieczne, że może u niektórych zakończyć się śmiercią (1 na dziesięć porażonych osób). Dlatego, aby uchronić się przed porażeniem należy wiedzieć co robić, a czego nie podczas burzy oraz jak wygląda pierwsza pomoc. Nie zaszkodzi również znajomość objawów i skutków rażenia piorunem, jednym z najpoważniejszych jest porażenie termiczne skóry o różnym nasileniu oraz uszkodzenie mózgu i zatrzymanie akcji serca.
Czego nie robić podczas burzy?
Podczas burzy przeciwwskazane jest:
- trzymanie w dłoniach metalowych przedmiotów,
- szukanie azylu pod wysokimi drzewami, masztami lub słupami telegraficznymi,
- przebywanie na wodzie (należy jak najszybciej dopłynąć do brzegu i znaleźć bezpieczne miejsce),
- przebywanie na szczycie góry (należy jak najprędzej zacząć schodzić w dół),
- rozmawianie przez telefon komórkowy,
- przebywanie przy otwartych oknach,
- przebywanie na otwartej przestrzeni.
Na czas burzy należy wyłączyć z prądu wszystkie sprzęty elekryczne. Bezpiecznym miejscem na przeczekanie burzy jest samochód, który jest tzw. klatką Faradaya (prąd spływa po karoserii przy wyłączonym radiu). W trakcie burzy należy poruszać się wolno i małymi krokami, ponieważ mogą wystąpić różnice potencjałów elektrycznych między nogami, a gdy burza dopadnie nas na otwartej przestrzeni, a w pobliżu nie ma miejsca, w którym możemy się schronić, należy ukryć się w zgłębieniu terenu i kucnąć. Nie wolno przyjmować pozycji leżącej na ziemi!
Pierwsza pomoc
W przypadku rażenia piorunem obowiązują zasady postępowania ogólnego.Należy cierpliwie i spokojnie wykonywać sztuczne oddychanie metodą „usta-usta” i w razie potrzeby zastosować zewnętrzny masaż serca. Istniejące oparzenia, na ogół niewielkie, opatrujemy. Niezależnie od udzielonej przez siebie pomocy, wzywamy natychmiast karetkę pogotowia ratunkowego, najlepiej reanimacyjną (R). Jeśli na ciele porażonego znajdują się poparzenia, należy je w miarę możliwości schłodzić zimną wodą przez kilka minut, a następnie przyłożyć jałową gazę. Natomiast, gdy dojdzie do złamania – należy usztywnić kończynę.
Oparzenia termiczne występujące po rażeniu piorunem:
- oparzenia I stopnia – dotyczy jedynie naskórka; skóra jest zaczerwieniona, tworzą się pęcherze i występuje ból oraz swędzenie. Rany goją się do około dwóch tygodni i nie pozstawiają po sobie widocznych bruzd;
- oparzenia II stopnia – obejmują nie tylko naskórek, ale również fragment skóy właściwej. Na skórze porażonych pojawiają się pęcherze, wewnątrz których znajduje się płyn surowiczy. Zmiany goją się nawet 30 dni i nie pozostawiają blizn, jeśli oparzenie objęło tylko fragment skóry właściwej;
- oparzenia III stopnia – dotyczą całej skóry. Skóra jest twarda i bezbolesna, dochodzi do martwicy skóry właściwej razem z naczyniami i nerwami. Poparzenie III stopnia pozostawia po sobie nieestetyczne blizny, bardzo często konieczny jest przeszczep.